Kaside Hakkında Bilgiler
Kaside, Divan Edebiyatı'nın en önemli nazım şekillerinden biridir. Genellikle bir kişiyi (çoğunlukla devlet büyüklerini) övmek amacıyla yazılır. Ancak bazen bir olayı, bir düşünceyi veya bir kavramı da konu alabilir. Kasideler, belirli bir yapıya ve ahenge sahiptir.
Kaside'nin Özellikleri:
- Nazım Birimi: Beyittir. (Beyit)
- Ölçü: Aruz ölçüsü kullanılır. (Aruz%20Ölçüsü)
- Kafiye Şeması: İlk beyit kendi arasında kafiyeli (aa) olup, sonraki beyitlerin ikinci mısraları ilk beyitle kafiyelidir (ba, ca, da...). Bu kafiye düzeni şu şekildedir: aa, ba, ca, da, ea, fa...
- Bölümleri: Kaside, belirli bölümlerden oluşur. Bu bölümler şunlardır:
- Nesib (Teşbib): Kasidenin giriş bölümüdür. Genellikle bahar, güz, bayram gibi konular işlenir. Kasidenin en sanatlı bölümü olarak kabul edilir.
- Girizgah: Nesib bölümünden sonra asıl konuya geçişi sağlayan beyittir.
- Methiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övüldüğü bölümdür.
- Fahriye: Şairin kendini övdüğü bölümdür.
- Tegazzül: Kasidenin içinde yer alan gazeldir. Her kasidede bulunmayabilir. (Gazel)
- Dua: Kasidenin sonunda, övülen kişi için iyi dileklerin sunulduğu bölümdür.
- Konu: Genellikle övgü, yergi, din, ahlak gibi konular işlenir.
- Amaç: Temel amacı övgüdür. Şairler, kasideler yazarak padişahlardan, vezirlerden veya diğer önemli kişilerden ihsan beklerlerdi.
- Dili: Ağır ve süslü bir dil kullanılır. Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalara sıkça yer verilir.